Người Việt thích làm chủ nhưng lười.

Làm chủ ở đây là theo định nghĩa của người Việt mình nhé, tức làm chủ là mình làm cho mình, mình tự làm chủ bản thân mà không bị ai “sai khiến”. Còn với tụi tư bản giãy chết, chúng nó gọi là “làm tư”, từ “làm chủ” với tụi nó bài bản lắm lắm.

Tại sao tôi nói người Việt thích làm chủ?

Một, nhìn vào hiện trạng xã hội, số lượng người tự làm cho chính mình, chẳng hạn chủ cơ sở kinh doanh, người làm việc theo thời vụ, người nông dân làm chủ trên ruộng vườn tại Việt Nam… bạn sẽ thấy chiếm tỉ trọng rất lớn đấy. Tôi lấy số liệu này nhé:

- Số lượng cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ hiện tại có hơn 1 triệu/90 triệu dân.

- Số lượng doanh nghiệp vừa & nhỏ khoảng hơn 300 ngàn (cũng toàn làm chủ bản thân đấy).

- Có hàng chục triệu lao động là nông dân, làm việc thời vụ...

Hai, chỉ cần thăm dò lực lượng “làm thuê, làm công ăn lương”, phần đa đều có mong ước “sau này sẽ ra làm riêng, làm chủ cái gì đó” và thường hay “than phiền về công việc hiện tại rằng không tốt, không xứng đáng với công sức bỏ ra, đang bị bóc lột …”.

Ba, khảo sát nhỏ lực lượng lao động tương lai như sinh viên, học sinh thì chiếm số đông là muốn tự kinh doanh cái gì đó, muốn tự làm chủ. Lực lượng tự kinh doanh, đặc biệt trên internet chủ yếu là các bạn sinh viên đấy.

Máu thích làm chủ là tốt hay xấu tôi không bàn ở đây, mà tôi muốn đề cập đến “thích làm chủ nhưng lười”.

Tại sao tôi nói người Việt thích làm chủ nhưng LƯỜI?

Một, vấn đề HỌC làm chủ. Theo tôi, làm chủ là một cái nghề mà đã là nghề thì phải học. Học nghề làm chủ ở đâu, xin thưa đó là ở các trường đào tạo về kinh doanh mà chuyên sâu là ngành học Quản trị kinh doanh ấy. Hãy xem lại, mấy ai làm chủ tại Việt Nam học nghề làm chủ, dù chỉ là một khóa ngắn hạn, mà đa số là đi lên từ kinh nghiệm, rút “cái dây kinh nghiệm”. Mà nói thật, mấy cái kinh nghiệm ấy tụi “tư bản giãy chết” viết “thành sách” đầy cả kia, tụi nó còn đưa vào giáo trình để giảng dạy nữa. Thêm nữa, việc học là phải liên tục, học từ chính thực tế. Thời đại đã thay đổi, nhưng lắm người chủ không chịu thay đổi, không chịu cập nhật kiến thức mới, chấp nhận để bị lạc hậu. Thật buồn cười, có nhiều đại lý bán sỉ lớn với lượng hàng tồn kho đến vài tỷ đồng, thế nhưng vẫn chỉ ghi chép sổ sách hay tự nhớ bằng “bộ óc vĩ đại” để quản lý. Nói đến sử dụng phần mềm thì bảo nó phức tạp, phải học tập nó nhứt cái đầu.

Hai, vấn đề HÀNH. Để thành công thì việc tích lũy kiến thức, kinh nghiệm rất quan trọng, nó cần có thời gian nuôi dưỡng và chín mùi. Nhưng phần đa người chủ Việt thích gặt nhanh, ăn trái khi vẫn còn xanh nên tập cái thói “ăn xổi”, “khôn lỏi” mà không đầu tư lâu dài theo chiều sâu. Những người LƯỜI mới có cái nghĩ “không gieo mà gặt”, “không làm mà hưởng”, do đó việc HÀNH ít đi vào chất, vào nội dung mà thiên về bề nổi, màu mè và cả lừa bịp.

Ba, vấn đề TƯ DUY. Cái khốn nạn là vì không chịu LÀM THUÊ, vì sợ “bị bóc lột”, cái tư tưởng “tư bản là bóc lột giá trị thặng dư” nó ăn sâu vào tiềm thức của lớp trẻ, nên tự “LÀM CHỦ” cho nó “công bằng”, cho nó đúng bản chất XHCN. Sự thật, cái nghề làm chủ là cái nghề “phiêu liêu và rủi ro” nhất, tỷ lệ thành công quá nhỏ ngay ở các nước phát triển có cả hệ thống hỗ trợ khởi nghiệp bài bản như Mỹ, Israel, Anh Quốc …, còn ở Việt Nam “hỗ trợ khởi nghiệp” chỉ có hô hào chứ chưa đi vào thực chất, bạn chưa bị cơ quan quản lý “vặt lông” đã là cái may mắn lắm rồi đừng mong là được trợ sức, thì tỷ lệ thất bại gần bằng 100% nhé. LƯỜI vì không chịu làm thuê nên đốt cháy giai đoạn tiến lên LÀM CHỦ luôn, theo tôi đó là “chủ của đống nợ phải trả” trong tương lai mà thôi.

Nếu muốn làm CHỦ, nên bắt đầu từ đâu?

Đầu tiên, hãy dẹp ngay từ “LƯỜI” thay vào đó là “CỐ GẮNG, CỐ GẮNG và CỐ GẮNG” trong cả tư duy và hành động.

Bắt đầu HỌC LÀM CHỦ từ các trường đào tạo bài bản, từ những người “TỬ TẾ” đi trước, tự đút rút kinh nghiệm bản thân.

Và hãy HÀNH ĐỘNG liên tục, liên tục, hãy “rút cái dây kinh nghiệm vô tận” kia, ứng dụng linh hoạt vào thực tế công việc của bạn. Theo tôi, nên LÀM THUÊ cho thật giỏi, khi đã có sự chuẩn bị chu đáo hãy ra LÀM TƯ nhé. (Tôi chỉ gọi là LÀM TƯ thôi nha, cho nó đúng bản chất mà tụi tư bản gọi).

(Đây là quan điểm cá nhân của tôi trước phong trào quốc gia khởi nghiệp, kêu gọi người người khởi nghiệp, nhà nhà khởi nghiệp - tôi ủng hộ khởi nghiệp và ủng hộ mạnh mẽ hơn về làm thuê chuyên nghiệp trước khi khởi nghiệp).

TP HCM ngày 14/03/2016

Cao Trung Hiếu