Đọc truyện Trung Quốc cũng là một cách để hiểu về họ. Đọc xong truyện Hán Sở tranh hùng mới hiểu tại sao Lưu Bang có thể thắng Hạng Vũ tạo nên nhà Hán mấy trăm năm, khi mà Lưu Bang có xuất phát điểm chỉ như con cừu so với con mãnh hổ Hạng Vũ. Đọc truyện mới thấy rằng Phạm Tăng tài năng nhưng thờ Hạng Vũ, một người hữu dụng vô mưu, rồi cuối đời bị hại chỉ bởi lời gièm pha đặt điều do Hạng Vũ dùng lâu nhưng không tin. Hàn Tín có tài điều binh khiển tướng khác thường, lấy ít thắng được nhiều, dùng mưu trí bài bản thắng sức mạnh võ lực, công danh hiển hách nhưng vì tham cái lợi riêng mà quên cái nghĩa rồi cuối đời Hàn Tín lại bị chết chém vì tội phản nghịch. Còn Lưu Bang là hình ảnh "trong khốn khó thì chung lưng đấu cật nhưng khi thành công thì nhỏ nhoi tìm cách giết hại những người thuở hàn vi vì sợ họ tạo phản".
Trong truyện có một người tôi vô cùng khâm phục là Trương Lương, tài năng - điềm đạm, thời trẻ cống hiến vì nghĩa lớn, công bộc đứng đầu thiên hạ, hơn thế nữa cái uyên bác là biết dừng chốn quan trường đúng lúc, nên cuối đời ông về với đời thường, chọn cách sống an vui mà tránh rơi vào cảnh như Hàn Tín.
Kiểm chứng lịch sử thì thấy vua Lê Lợi ta có nét khá tương đồng với Lưu Bang.
Ngẫm thời nay mà thấy mông lung, không biết trăm năm sau giai đoạn ngày nay lịch sử sẽ viết như thế nào!?
TP HCM ngày 12/12/2020
