Covid-19 không còn mới mẻ nữa với thế giới và Việt Nam ta. TP HCM là nơi đã tổn thất rất nặng nề về người và của do làn sóng thứ 4 đại dịch Covid-19 tấn công. Nhưng đến nay các bài học ở TP HCM dường như không có tác dụng với nhiều tỉnh thành, tôi tóm tắt mấy ý như sau ở TP HCM - nơi tôi đang sống và làm việc:
Một là, cách ly tập trung F1 ở các cơ sở như trường học, khu tập trung công cộng khiến lây nhiễm chéo cao, do chủng Delta này có hệ sống lây cao gấp 7 lần so với chủng nguyên thủy. Nói ví von cách ly tập trung F1 là đưa rơm, củi tập trung một nơi với hy vọng không có lửa/không có người dương tính. Nhưng thực tế thì chỉ cần một đóm lửa nhỏ với hệ số lây nhiễm cao này thì gây ra đám cháy lớn, rất lớn. Số lượng ca dương tính từ khu cách ly tập trung tăng quá nhanh, khiến cho hệ thống y tế chữa trị dương tính quá tải rất nhanh và gây ra nhiều hệ lụy tan thương, khi tỉ lệ tử vong trên số ca nhiễm ở TP HCM được thống kê là top đầu thế giới, có bác sĩ từng nói là top 1. Khi y tế TP HCM quá tải thì đã cho F1 tự cách ly và có chỉ dẫn, thời điểm đỉnh điểm thì TP HCM đã cho áp dụng F0 tự chữa trị tại nhà..., nhờ vậy tình hình căng thẳng hệ thống y tế đã giảm dần, y tế hồi phục thì các vấn đề khác cũng dần được xử lý.
Hai là, covid-19 nguy hiểm nhưng không đến mức quá nguy hiểm nên trên thế giới họ tập trung nguồn lực chữa trị ca bệnh nặng, chấp nhận sống cùng virus nCov như cách chúng ta chấp nhận có HIV, có hàng trăm virus khác trong cuộc sống mỗi ngày, con người tìm đến giải pháp vaccine và ý thức phòng - chữa bệnh. Cũng rất may là covid-19 không quá đáng sợ, bằng chứng tại TP HCM có hàng trăm ngàn người bị dương tính đã tự vượt qua, có nhiều bài học kinh nghiệm chữa covid-19 được ghi chép lại ở web www.GiupNhauMuaDich.net để giúp người bị bệnh biết cách quản lý bệnh tật.
Ba là, về sự thật kinh khủng khiếp khi hệ thống y tế quá tải là tỉ lệ người bệnh chết tăng cao. Có nhiều nguyên nhân khiến tỉ lệ này tăng trong đó có mấy ý chính: một, y tế quá tải thì vật lực nhân lực y tế quá thiếu thốn thì làm sao lo được cho tất cả bệnh nhân nặng; hai, điều kiện tinh thần và vật chất của người bị nhiễm bệnh giảm sút trầm trọng, cứ thử nghĩ xem trên giường bệnh mà hễ vài giờ nhìn quanh thấy người vừa nói chuyện đây, giờ đã được đưa vào nhà xác thì tinh thần có vững lắm cũng phải sợ té dầm, dinh dưỡng thiếu thốn do quá tải khiến miễn dịch cũng giảm là cơ hội covid-19 tấn công dễ dàng hơn...
Và còn rất nhiều bài học khác nữa mà thiết nghĩ bộ y tế phải tổng kết, thống kê và rút ra kinh nghiệm cho cả nước.
Vì tôi thấy các tỉnh khác dịch covid-19 tăng nhanh nhưng có cách hành xử có thể nói giống TP HCM giai đoạn đầu dịch đến 99%, và theo suy đoán thì hậu quả cũng sẽ giống đến 99% thậm chí còn tan nát hơn vì y tế địa phương thường yếu hơn TP HCM rất nhiều. Sai lầm mà không rút kinh nghiệm thì chỉ có thể là quá ngu dốt nhưng đầy tự tin hoặc quá khôn ngoan vì lợi ích nào khác.
Báo Tuổi Trẻ hôm nay đã gióng lên tiếng nói...
CÁCH LY F1 TẠI NHÀ: Mới mẻ gì nữa mà thí điểm! |
Và đã có hàng ngàn tiếng nói từ đội ngũ bác sĩ, chuyên gia dịch tễ ở TP HCM đã nói hoài, nói mãi, nói ngày này sang ngày khác vì ai cũng đều biết làm không đúng là tự sát.